ÇİĞLİ KÜRTAJ / ACISIZ-GÜVENLİ

TEL: O541 998 34 34

Kürtaj bir doğum kontrol yöntemi değildir. Çeşitli nedenlerle eğer çocuk doğurmak-gebelik için uygun zamanda olmadığınızı düşünüyorsanız öncelikle modern aile planlaması yöntemlerinden birini kullanın. Kondom, doğum kontrol hapı, spiral takılması başlıca yöntemlerdir. İstenen çocuk sayısına ulaştığınızı düşünüyorsanız doktorunuzun onayıyla tüplerinizi bağlatabilirsiniz. Takvim yöntemi , geri çekme veya ilişki sonrası vajinal yıkamanın kesinlikle güvenilir yöntemler olmadığını bilmelisiniz

Her şeye rağmen gebelik oluştuysa bunu gerçekten istemediğinizden emin olmalısınız. Kürtaj sonrası pişmanlık yaşayabileceğinizi göz önünde bulundurarak karar verin. KÜRTAJ KARARINIZI BİR DAHA GÖZDEN GEÇİRİN.

Kesinlikle kürtaj olmaya karar verdiyseniz bunu Kadın Doğum hekiminin kontrolünde  steril koşulları sağlayan bir klinikte olun. Her ne kadar karmaşık bir işlem olmasa da uygun olmayan koşullarda yapılan bir kürtaj bütün ömrünüz boyunca size sorun oluşturabilir

Kliniğimizde hasta mahremiyetine katı kurallarla özen gösterilir. Hasta bilgileri hiçbir şekilde üçüncü kişi veya kurumlarla paylaşılmaz.

Kliniğimizde il dışından gelen hastalarımıza öncelik tanınmaktadır. Sorularınız ve sıra önceliği için telefondan bilgi alabilirsiniz. Yoğunluk nedeniyle cevap verilemediği durumlarda kısa mesaj veya whatsapp yoluyla ulaşabilirsiniz veya iletişim kısmından mail atabilirsiniz.

 

İŞLEM HAKKINDA:

  • İŞLEM BİLGİLERİ KESİNLİKLE GİZLİ KALIR. KESİNLİKLE ÜÇÜNCÜ KİŞİ VE KURUMLARLA PAYLAŞILMAZ.
  • DİPOSİBLE  MALZEME (KANÜL) KULLANILIR. BASKA HASTALARDA KULLANILAN KANÜLLER İLE KÜRTAJ YAPILMAZ.
  • SADECE VAKUM YÖNTEMİ İLE KÜRETAJ YAPILIR. METAL BİR CİHAZ VEYA ALET KULLANMIYORUZ.
  • KÜRTAJ  İŞLEMİ SON DERECE GÜVENLİ BİR ŞEKİLDE YAPILIR. DAHA SONRA GEBE KALMAK İSTEDİĞİNİZDE SORUN YAŞAMZSINIZ.
  • KÜRTAJ İŞLEMİ HASTANE ORTAMINDA TAMAMEN STERİL ŞARTLARDA YAPILIR.

 

 

KÜRTAJ UYGUNSUZ KOŞULLARDA YAPILIRSA NELER OLABİLİR?

 

RAHİM DELİNMESİ

CİDDİ YUMURTALIK YADA KARIN İÇİ ENFEKSİYON

ÖMÜR BOYU SÜRECEK RAHİM YAPIŞIKLIĞI

ÖMÜR BOYU SÜRECEK ADET GÖRMEME PROBLEMİ (ASCHERMAN SENDROMU)

RAHİM AĞZI YIRTIKLARI

KALICI KISIRLIK

 

Bu problemlerin olmaması için sadece işlem konusunda yetenek- tecrübe olması yetmez. Ultrasonografi ile doğru rahim açısı tespiti, işlem sonrası ultrason ile doğru rahim iç kısmı ölçümü, doğru kürtaj zamanlama kararı vermek de gereklidir. Ayrıca kürtaj sonrası doğru ilaç seçimi de çok önemlidir.

Kliniğimizde il dışından gelen hastalarımıza öncelik tanınmaktadır. Sorularınız ve sıra önceliği için telefondan bilgi alabilirsiniz. Yoğunluk nedeniyle cevap verilemediği durumlarda kısa mesaj veya whatsapp yoluyla ulaşabilirsiniz veya iletişim kısmından mail atabilirsiniz.

 

Uzak bir ilde oturuyor olsanız bile sadece soru sormak için rahatlıkla mesaj atabilirsiniz, arayabilirsiniz, ortalama fiyat bilgisi alabilirsiniz. Lütfen çekinmeyin.

TEL: O541 998 34 34

 

Detaylı teknik konulara girmeden akla gelecek ilk soruları hızlıca cevaplayalım.

 

Vakumlu kürtaj

Bir çok klinik kürtaj işlemi içi vakum aspirasyon yöntemini kullanmaktadır. Vakumlu küretaj rahmin her ay çoğalıp adet kanamasıyla atılan kısmına yani endometriuma zarar vermez. Böylece rahimde yapışıklık, tekrar gebe kalmakta zorluk, rahim delinmesi, aşırı kanama , şiddetli ağrı gibi durumlar olmaz

Kanül adı verilen ve uç bölümü son derece ince olan plastik aletler kullanılır. Yumuşak plastik kanüller rahim dokusuna zarar vermez. Merkezimizde rutin uygulamada sadece vakumlu küretaj yöntemiyle işlem yapmaktayız.

 Bu işlemin riskleri nelerdir?

Bütün tıbbi işlemlerde bazı riskler mevcuttur. İşleminiz iyi bir klinikte yapıldığında riskiniz sıfıra yakındır. İyi bir klinikten kastımız öncelikle iyi bir ultrasonla gebelik haftasının ve rahim yönünün belirlenmesi, kaliteli vakum sistemleri kullanılması, genel hijyendir.

  Klinikte ne kadar süre kalmam gerekir?

Daha önce doğum yapmamış kişilerde rahim ağzı (serviks) sert olur. Zorlayıcı bir işlem olmaması için ilaç verilip biraz beklemek uygun olur. İşleminiz acil durumlarda birkaç dakikada yapılabilir. Rahim ağzı yapısı ve gebelik haftasına göre ilaç alıp yaklaşık bir saat beklemeniz de önerilebilir. İşlemin hazırlık kısımları hariç net süresi çoğu zaman 2-3 dakikadır.

İşime kaç günde dönebilirim?

Aynı gün işinize dönebilirsiniz.

Kürtaj sonrası ne zaman cinsel ilişkide bulunabilirim?

Kürtajdan 10 gün sonra cinsel ilişkide bulunabilirsiniz.

Aşırı ağrım olur mu?

İyi bir anesteziyle hemen hemen hiç ağrınız olmaz. Nadiren az miktarda ağrı olabilir.

Kürtaj sonrası kanama kaç gün sürer?

Kanama çoğunlukla 1-7 gün sürer. Eğer daha uzun sürerse doktorunuzla görüşüp ultrason kontrolüne gelmeniz gerekir. Vakum yöntemi en iyi yöntem olmakla beraber vakum yöntemiyle yapılan kürtaj sonrasında kanamalar daha uzun sürebilir. Eski yöntemle yani küretle temizleme yöntemiyle kanama ve parça kalması ihtimali daha azdır. Çünkü bu yöntemle rahim içi keskin uçlu metal kaşıklarla iyice temizlenir. Bu detaylı temizleme kanamanın daha az olmasını sağlar ancak ciddi riskler barındırır. Rahim zarar görebilir. Vakum yöntemiyle kanamlar biraz daha uzun sürebilir ama kesinlikle en güvenilir yöntemdir.

Kürtaj olduğum daha sonra anlaşılır mı?

Hayır sağlıklı bir işlem sonrasında ultrason veya başka yöntemlerle kürtaj olduğunuz anlaşılmaz.

Kürtaj sonrası hangi ilaçları kullanmak gerekir?

Doktorunuzun size verdiği ilaçlar temel olarak  iki gruptan oluşur

1-Ağrı kesici

2-Antibiyotik (olası bir enfeksiyona karşı)

Bazen bu iki grup iacın yanına ek ilaçlar yazılabilir. Örneğin muayene sırasında belirgin vajinal akıntı izlendiyse fitil tarzında ilaçlar yazılabilir. Eğer fitil yazıldıysa kanamanız tam olarak geçince kullanmaya başlayın. Ağrınız yoksa ve doktorunuz başka bir şey söylemediyse ağrı kesici ilaç kullanmayabilirsiniz.

Daha sonraki gebeliğimi etkiler mi, sorun yaşar mıyım?

Hayır kürtaj uygun şartlarda yapıldıysa sonraki gebeliklerinizi etkilemez. Gebe kalmanıza engel olmaz. Oluşan gebelikte problem yaşamanıza neden olmaz.

Kürtaj olduğum bilgisi başkalarıyla paylaşılır mı?

Kliniklerin kendi uygulamaları vardır. Bizim kliniğimizde bilgiler kesinlikle başka kişi ya da kurumlarla paylaşılmaz.

Kliniğe gelirken neler yapmam gerekir?

Öncelikle kürtaj kararınızı iyice düşünün. Gerekirse bir yakınızla görüşün veya profesyonel destek alın, işlemi aceleye getirmeyin. Yasal işlem yapılma süresinin ülkemizde 10 hafta (ilişki tarihinden sayınca yaklaşık  (56 gün) olduğunu biliniz. Bu süreyi geçerse kürtaj olamazsınız. İşleminiz sabah saatlerinde yapılacaksa aç olarak gelin, öğleden sonra yapılacaksa kahvaltı edin ancak ardından bir şey yemeyin. Tıbbi geçmişinizle ilgili sorulan soruların cevaplarını doktorunuza eksiksiz aktarın.

Kürtaj fiyatları neye göre belirlenir?

Çoğu klinik gebelik haftasına , daha önce doğum veya sezaryen olup olmamasına ve ek tıbbi duruma göre fiyat belirler. Daha önce doğum yapanlarda işlem nisbeten kolay olmaktadır. Güncel fiyat bilgisi için lütfen arayınız.

Kürtaj en eken hangi haftada yapılır?

Gebeliğin kan veya idrar testleriyle tespitinden sonra ultrason kontrolü gerekir. Gebelik ultrasonda teyit edildiğinde işlem yapılabilir. Hastanın kilosu ve diğer bazı faktörlere bağlı olarak 4-6 haftalarda karından yapılan ultrasonla tespit edilebilir. Vajinal ultrasonla çoğunlukla 4 hafta civarında tespit yapılır. Gebelikten şüphelendiğinizde eğer kesin olarak istemediğinize karar verdiyseniz testlerle teyit edin. Erken dönemde en iyi gebelik belirleme yöntemi kan testidir. Gebelik sadece kan testiyle tespit edildiyse yani henüz ultrasonda görülmediyse kürtaj işlemi yapılmaz.

 Kürtaj en geç hangi haftada yapılır?

Türkiye’de yasal kürtaj süresi 10 haftadır. Bu süre adet tarihinden sayınca 10 hafta olmakla birlikte ilişki tarihinden sayınca 8 haftaya    (56 gün ) denk gelmektedir.

Kürtajdan sonra işlemin doğru yapıldığı test edilecek mi?

Evet. Kürtaj işleminden sonra ultrasonla tekrar rahim içine bakılır. İşlem doğru yapılmış mı, içerde parça var mı, kanama odağı var mı diye kontrol edilir.

 İstanbul Kürtaj fiyatları 2022

Kürtaj fiyatı, operasyonun yapılacağı işlemde kullanılan malzemelerin tek kullanımlık olup olmaması, işlem yapılacak kliniğin hijyeni, hekimin deneyimi, gebelik haftasına göre değişiklik göstermektedir.

Kürtaj sonrası nelere dikkat edilmelidir?

Kürtaj anestezili (uyutularak) yapıldıysa işlem sonrası uyku hali,unutkanlık, dikkat dağınıklığı olabilir. Kürtaj işlemine ciddi psikolojik baskı-kararsızlıkla giren kişilerde işlem sonrası çok nadiren de olsa pişmanlık, ağlama krizleri olabilir. Bu stresli durumdan kurtulmanın verdiği aşırı sevinç de ağlama krizlerine yol açabilir.

Anestezi ile kürtaj olanların ilk bir saat araç kullanmak gibi dikkat gerektiren işler yapmaması gerekir.

Muayenehanede kürtaj yapılır mı?

Muayenehane ölçeğindeki yerlerde kürtaj yapılması durumu ülkeden ülkeye değişmektedir. Aslında kürtaj yapılıp yapılmaması ya da hangi haftaya kadar yapılabileceği ülkeler arasında ciddi farklılıklar gösterir. Muayenehane ölçeğinde bir klinikte işlem yapılması başka herhangi bir sağlık sorunu olmayan birinde tıbbi prosedür olarak son derece güvenlidir.

Kürtaj sonrası kısırlık olur mu?

Kürtaj işlemi araba kullanmaya benzer. Çok aşırı zor değildir ancak basit dikkatsizlikler düzeltilemez ciddi sorunlara yol açabilir.

Trafik kuralları gibi basit ama hayat kurtarıcı kurallardan bazıları şunlardır:

  • Kürtajın yapıldığı klinikte hijyen kurallarına, steriliteye kesinlikle dikkat edilmelidir.
  • Kürtaj işlemini yapan hekim kesinlikle bu konuda çok tecrübeli olmalıdır. Sadece işlem konusunda değil ultrason konusunda da tecrübeli olmalıdır. Çünkü işlem öncesi rahim açısının doğru tespit edilmesi, işlem sonrası parça kalıp kalmadığının net anlaşılması ancak ultrasonla mümkün olabilmektedir.
  • Kürtaj işleminde hekime yardımcı olan sağlık personelinin bu konuda tam eğitimli olması gerekir.
  • Mümkünse sadece vakum yöntemi kullanılmalı. Vakum yöntemi kullanmayan bir klinikte bu işlem yapılmamalıdır.
  • Eğer gerekli ise kürtaj öncesinde rahim ağzını yumuşatıcı ilaç verip bir-iki saat kadar beklemek gerekir. Biraz sabırlı davranmak çok büyük sorunları önleyebilir.
  • İşlem sonrası verilen ilaçların düzenli olarak kullanılması gerekir. Antibiyotiği düzensiz kullanmak ya da hiç kullanmamak Çok ciddi sorunlara yol açabilir.
  • İşlem sonrası size verilen kontrol tarihinde doktorunuzla iletişime geçin.

 

Eğer bütün kurallara uyulursa kürtaj sonrasında kısırlık veya başka bir sorun yaşama ihtimaliniz hemen hemen hiç yoktur.

 

Eş onayı olmadan kürtaj yapılır mı?

Kadın doğum klinikleri kürtaj işlemi için eş onayı olmasını tercih eder. Detaylar ve istenebilecek belgeler için lütfen arayınız.

18 yaşından küçükler kürtaj olabilir mi?

Kürtaj işleminin yapılabilmesi için kürtaj olacak kişinin 18 yaşından büyük olması gerekir. Ebeveyin onayıyla veya yasal belgeler ile 18 yaşından önce kürtaj yapılabilir. Konunun hassas olduğu ve herhangi bir yaşta bu işlemin yapılamayacağı bilinmelidir. 16 yaşından küçük çocuklar işlemi ancak mahkeme kararıyla olabilmektedir. Detaylar ve istenebilecek belgeler için lütfen arayınız.

Adet tarihi geçmeden kürtaj olur mu?

Kürtaj işlemi için adet tarihinizin tek başına herhangi bir önemi yoktur. Gebelik şüpheniz varsa öncelikle test yaptırın. En garantili test kanda yapılan test ( BHCG) dir.  İdrar testlerinin güvenilirliği daha azdır. İdrar testinde gebelik var görünüyorsa hemen hemen kesinlikle gebelik vardır. İdrar testinde sonuç negatifse yani tek çizgiyse gebeliğin olmadığını söyleyebiliriz ancak bu çok güvenilir bir sonuç değildir. Hala şüpheniz varsa ya birer hafta arayla adet görünceye kadar gebelik testi yaptırın ya da kanda gebelik testi yaptırın.

Dış gebelikte kürtaj olur mu?

Hayır. Dış gebelikte kürtaj yapılamaz (tanı için olan özel durumlar hariç).

Ultrasonda gebelik görülmeden kürtaj yapılır mı?

Hayır. Ultrasonda gebeliğin rahim içinde olduğu net olarak görülmeden tanısal amaçlı özel durumlar hariç kürtaj işlemi yapılamaz.

Kan testinde gebelik çıktıysa ne zaman kürtaj olabilirim?

Kan testi yani bhcg testinde gebelik çıktıysa öncelikle değerin kaç olduğuna bakılır. 1500 üzeri değerlerde vajinal ultrasonla gebelik kesesi görülür. Eğer  bhcg 1500, duruma göre bazen 2000 olduğu halde hala vajinal ultrasonla gebelik kesesi görülmüyorsa dış gebelik açısından yakın takip gerekir.

Evde yapılan idrar testinde gebelik çıktıysa ne zaman kürtaj olabilirim?

Evde yapılan gebelik testi gebelik haftası için bize yardımcı olmamaktadır. Yapılacak en doğru şey eğer gebelik kesinlikle istenmiyorsa doktorunuza başvurmaktır. Bu konuda çekinmeden kliniğimizi arayabilirsiniz.

Devlet hastanesinde kürtaj yapılır mı?

Yasal olarak uygun durumlarda yapılabilir. Devlet hastanesinde de özel kliniklerde olduğu gibi aynı işlem aynı prosedürler çerçevesinde yapılabilir. Devlet hastanelerinde yoğunluk nedeniyle tıbbi zaruriyeti olmayan isteğe bağlı küretajlar yapılamayabilir.

Ancak devlet hastanelerine başvurduğunuzda kürtaj işlemi yoğunluk nedeniyle hasta kabul edilemediği gibi bir dönüş alabilirsiniz. Yoğunluk nedeniyle devlet hastanesinde kürtaj işlemini gerçekleştirilemeyebilir. Ayrıca yasalar çerçevesinde evli olan kadınların kürtaj yaptırabilmesi için eşlerinin de rızasının olduğuna dair belgesinin de olması gerektiği unutulmamalıdır.

Tıp merkezlerinde kürtaj yapılır mı?

Evet. Uygun şartları sağlayan hastane ve tıp merkezlerinde kürtaj yapılabilir. Bu konuda çekinmeden kliniğimizi arayabilirsiniz.

Özel hastanede kürtaj yapılır mı?

Evet. Uygun şartları sağlayan hastane ve tıp merkezlerinde kürtaj yapılabilir . Bu konuda çekinmeden kliniğimizi arayabilirsiniz.

 Gizli kürtaj yaptırmak istiyorum, bu mümkün mü?

Hasta hakları ve kişisel bilgileri koruma kanunu çerçevesinde bütün bilgilerinizin mahremiyeti sağlanmalıdır. Kliniğimizde bu konu hassas olarak değerlendirilir. Hiçbir bilginiz başka kişi ve kurumlarla paylaşılmaz.

Kızlık zarına zarar vermeden kürtaj yapılır mı?

Evet  yapılabilir. Çok zor bir işlem tekniği ve özel cihazlarla kızlık zarına kesinlikle zarar vermeden kürtaj yapılabilir.

Kürtaj için genel anestezi mi lokal anestezi mi daha iyidir?

Lokal anesteziyle tamamen ağrısız olarak kürtaj yapılabilir. Yine de pek çok kişi kürtaj işlemi için genel anesteziyi tercih eder. Eğer kürtaj olacak kişi daha önce normal doğum yapmışsa lokal anestezi tercih etmek daha uygun olabilir. Kürtaj olacak kişi çoğunlukla işlemle ilgili hiçbir şey hatırlamak istemez. Bu durumda genel anestezi tercih etmek daha iyi bir seçenektir. Genel anestezi mi lokal anestezi mi sorusunun cevabı tıbbi durumla ilgili olduğu kadar hastanın ağrı eşiği ve endişe düzeyiyle de ilgilidir.

 

Genel anestezi ile kürtaj işlemi

Diğer büyük ameliyatlardaki gibi entübasyon gerektiren gerçek bir anesteziye gerek yoktur. Toplam 3-4 dakika süren kısa bir özel anestezi türüyle yapılır. Son derece güvenlidir. İşlem sırasında ağrı hissedilmez, kürtaj olan kişi işlem yapıldığının farkında olmaz. Kürtajdan sonra kişinin kendine gelme süresi çok kısadır. Anestezik madde damar yolundan verilir. Kürtaj olacak kişi başka birinden destek almadan kendi kendine kliniğe gelip genel anesteziyle kürtaj olabilir. Gerekli destek tecrübeli elemanlarımızla sağlanır.  Hasta kendine geldikten sonra kendi başına klinikten ayrılabilir.

Lokal anestezi ile kürtaj işlemi

Bu işlemde asıl rahatsızlık normal jinekolojik muayenede olduğu gibi spekulum takılma kısmında olmaktadır. Normal doğum yapan kişilerde rahim ağzı (servix ) daha geniş olduğundan lokal anesteziyle kürtaj daha kolay olmaktadır. Lokal anestezi uygun madde, uygun dozajda  tecrübeli doktorın elinde genel anestezi kadar etkin bir yöntemdir.

 

Uzak bir ilde oturuyor olsanız bile sadece soru sormak için rahatlıkla mesaj atabilirsiniz, arayabilirsiniz, ortalama fiyat bilgisi alabilirsiniz. Lütfen çekinmeyin.

 

 

OP DR SEZGİN DURSUN

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM UZMANI


OP DR SEZGİN DURSUN

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM UZMANI



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Yüksek olmayan yerlerde dik araziler; Kİ sürekli  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  bulut örtüsü; Kİ sıtma; Kİ kuraklık tehdidi yüzünden Yeni Gine’nin yüksek bölge tarımı 1300 metrenin üzerindeki tepelerle sınırlı kalmak zorundadır. Aslında Yeni Gine’nin yüksek bölgeleri; Kİ  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  bulut denizinin ortasından göğe doğru çıkıntı yapan; Kİ kalabalık  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  çiftçi nüfusunu barındıran  ÇİĞLİ  KÜRTAJ er adadır. Sahildeki ya da ırmak kıyılarındaki ovalarda yaşayan Yeni Gineliler  daha  çok balıkla geçinen köylülerdir; Kİ deniz ve ırmak kıyılarından uzak; Kİ kuru topraklarda yaşayanlarsa muz ve yam temeline dayanan orman açma ve kök yakma tarımıyla geçinirler; Kİ buna ek  olarak avcılık ve yiyecek toplayıcılığı da yaparlar. Bunun tersine Yeni Gine’nin bataklık düzlüklerinde yaban sagu palmiyelerinin nişastalı özüyle beslenen göçebe avcılar ve yiyecek toplayıcılar yaşar; Kİ çok verimli olan bu palmiyeler  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  saatlik emek karşılığında bahçecilikte elde edilen kalorinin üç katını verirler. Dolayısıyla Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  bataklıkları; Kİ çiftçiliğin avcılık ve yiyecek toplayıcılığıyla rekabet edememesi nedeniyle insanların avcı/yiyecek toplayıcısı olarak kaldıkları  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  yaşam çevresi örneğidir.

 

Düzlüklerdeki bataklıklarda sagu ile hayatlarını sürdürenler; Kİ eskiden bütün Yeni Gine’nin ayırıcı özelliği olması gereken göçebe avcı/yiyecek toplayıcı oba örgütüne örnek oluşturur.

  • ve Bölümlerde tartıştığımız bütün nedenler yüzünden daha karmaşık teknolojileri; Kİ toplumları; Kİ siyasal örgütlenmeyi geliştiren halklar çiftçi ve balıkçı halklar oldu. O toplumlar yeri değişmeyen köylerde; Kİ genellikle ulu  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  kişinin önderliğinde kabile toplumu halinde yaşarlar. Bazıları büyük; Kİ güzel süslemeli tören evleri inşa ettiler. Onların tahta heykel ve mask sanatı dünyadaki bütün müzeler için çok değerlidir.

 

Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  böylece en gelişmiş teknolojisiyle toplumsal ve siyasal düzeniyle; Kİ sanatıyla Büyük Avustralya’nın  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  parçası haline geldi. Bununla  ÇİĞLİ  KÜRTAJ likte; Kİ kentli  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  Amerikalı ya da Avrupalı gözüyle Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  hâlâ “ileri” değil “ilkel” sınıfına girer. Yeni Gineliler niçin metal aletler yapmak yerine yontma taş aletler kullanmaya devam ettiler; Kİ okuryazar olmadılar; Kİ şeflikler ya da devletler halinde örgütlenmeyi başaramadılar? Yeni Gine’nin aşamadığı çeşitli biyolojik ve coğrafi engeller olduğu anlaşılıyor.

 

 ÇİĞLİ  KÜRTAJ incisi; Kİ yiyecek üretimi Yeni Gine’nin yüksek bölgelerinde başlamasına başladı ama VIII. Bölüm’de gördüğümüz gibi protein oranı düşük  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  üretimdi bu. Başlıca besin kaynakları düşük proteinli kök  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUMleriydi; Kİ  ÇİĞLİ  KÜRTAJ icik evcil hayvan türlerinin (domuz ve tavuğun) üretimi insanların protein gereksinimine fazla katkıda bulunamayacak kadar düşüktü. Ne tavukları ne de domuzları arabalara koşmak olanağı olduğu için yüksek bölgelerdeki halklar insan gücü dışındaki güç kaynaklarından yoksundular; Kİ aynı zamanda kendi topraklarına gelen Avrupalıları geri püskürtmeye yetecek salgın hastalıkları geliştirmeyi başaramadılar.

 

Yüksek bölgelerde nüfus büyüklüklerini sınırlayan ikinci  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  etmen de yer darlığıydı: Yeni Gine’nin yüksek bölgelerinde kalabalık nüfusları besleyebilecek ancak  ÇİĞLİ  KÜRTAJ kaç geniş vadi vardır; Kİ özellikle de Wahgi ve Baliem vadileri. Üçüncü  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  sınırlama da Yeni Gine’de yoğun yiyecek üretimine elverişli yükseklikte tek dağ kuşağının 1300 ile 3000 metre arasındaki orta kuşak olması gerçeğidir. Yeni Gine’de 3000 metreden yüksek olan dağlık yaşam bölgede hiç yiyecek üretimi yoktu; Kİ 1300 ile 300 metre arasındaki yamaçlarda  ÇİĞLİ  KÜRTAJ az vardı; Kİ ovalık

 

arazide de yalnızca düşük yoğunluklu orman açma ve kök yakma yoluyla tarım yapılıyordu. Bu nedenle Yeni Gine’de farklı yüksekliklerde; Kİ farklı türde yiyecek üretiminde uzmanlaşmış topluluklar arasında büyük çaplı ekonomik yiyecek değiş tokuşu hiç gelişmedi. Andlar’daki; Kİ Alpler’deki; Kİ Himalayalar’daki bu tür alışverişler bu bölgelerdeki nüfus yoğunluklarının artmasına yol açtığı gibi; Kİ her yükseklik kuşağındaki insanlara daha dengeli  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  beslenme olanağı sağlayarak bölgesel ekonomik ve siyasal bütünleşmeye de katkıda bulundu.

 

Bütün bu nedenlerden dolayı geleneksel  Yeni  Gine’nin nüfusu; Kİ Avrupalı sömürge yönetimleri buraya batı tıbbını getirinceye ve kabile savaşlarına son verinceye kadar 1.000.000’u asla aşmadı. V. Bölüm’de ele aldığımız dünyadaki yaklaşık dokuz yiyecek üretim merkezi arasında nüfusu en az olanı Yeni Gine’ydi. Topu topu 1 milyonluk  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  nüfusla Yeni Gine; Kİ nüfusları on milyonları bulan Çin’de; Kİ Bereketli Hilal’de; Kİ Andlar’da; Kİ Mezoamerika’da ortaya çıkmış olan teknolojiyi; Kİ yazıyı; Kİ siyasal sistemleri geliştiremezdi.

 

Yeni Gine’nin nüfusu toplam olarak az olduğu gibi; Kİ engebeli arazi yüzünden binlerce küçük nüfusa bölünmüştü: ovalık arazinin büyük bölümünde bataklıklar; Kİ yüksek bölgelerde  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  ÇİĞLİ  KÜRTAJ ini izleyen dik yamaçlı dağ sırtları; Kİ dar kanyonlar; Kİ hem ovaları hem yaylaları çevreleyen sık ormanlar. Yeni Gine’de alan çalışması yaparken yanıma aldığım Yeni Gineli yardımcılarımla; Kİ açılmış  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  yol üzerinde bile olsa; Kİ günde beş kilometre yol almayı büyük başarı sayıyordum. Geleneksel Yeni Gine’deki dağlıların çoğu hayatlarında evlerinden 15 kilometreden fazla uzaklaşmamıştır.

 

Araziden kaynaklanan güçlüklerle; Kİ Yeni Gine’deki obalar ya da kabileler arasındaki ilişkilerin tipik özelliği olan ve aralıklarla sürüp giden savaşlar; Kİ Yeni Gine’nin dilsel; Kİ kültürel; Kİ siyasal parçalanmışlığının nedenlerini oluşturmaktadır. Dünyada Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  deki kadar çok sayıda dilin  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  araya toplandığı  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  yer yoktur:

 

Dünyadaki 6000 dilin 1000 tanesi Teksas’tan  ÇİĞLİ  KÜRTAJ az daha büyük  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  bölgenin içine sığışmış ve onlarca dil ailesiyle  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  ÇİĞLİ  KÜRTAJ inden İngilizce ile Çince kadar farklı tek tek dillere bölünmüştür. Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  dillerinden yarısı neredeyse 600 kişinin konuştuğu dillerdir; Kİ en büyük (   İZMİR KÜRTAJ FİYAT .de alt tarafı

100.000 kişinin konuştuğu) dil grupları bile siyasal olarak yüzlerce köye bölünmüştür; Kİ bu köyler de başka  dilleri konuşan köylerle savaştıkları gibi  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  ÇİĞLİ  KÜRTAJ leriyle de amansızca savaşmaktadır. Bu küçük toplumların her  ÇİĞLİ  KÜRTAJ i kendi başına şefleri ve zanaat erbabını besleyemeyecek ya da metal işleme teknolojisini ve yazıyı geliştiremeyecek kadar küçüktü.

 

Az ve parçalanmış nüfusun yanı sıra Yeni Gine’de gelişmeyi engelleyen  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  başka şey de teknolojilerin ve düşüncelerin başka yerlerden Yeni Gine’ye akın  etmesini  engelleyen coğrafi yalıtılmışlıktı. Yeni Gine’nin üç komşusu Yeni Gine’den sularla ayrılıyordu ve  ÇİĞLİ  KÜRTAJ kaç bin yıl öncesine kadar teknoloji ve yiyecek üretimi açısından hepsi Yeni Gine’den (özellikle Yeni Gine’nin dağlık bölgelerinden) daha da geriydiler. Bu üç komşudan  ÇİĞLİ  KÜRTAJ i olan  Avustralya yerlileri; Kİ Yeni Ginelilere sunabilecekleri (Yeni Ginelilerin sahip olmadığı) hiç ÇİĞLİ  KÜRTAJ  şeyleri bulunmayan avcı/yiyecek toplayıcılar olarak kaldılar. İkinci komşuları doğudaki Bismarck Adaları ile Solomon Takımadalarıydı. Yeni Gine’nin üçüncü komşusu

 

olarak geriye Doğu Endonezya adaları kalıyordu. Ama bu bölge de tarihinin büyük  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  bölümünde avcı/yiyecek toplayıcıların yaşadığı kültürel  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  durgunluk bölgesi olarak kaldı. Yeni Gine’de 40.000 yıl önce ilk koloni kurulduktan sonra; Kİ MÖ yaklaşık 1600’de Avustronezya’nın genişleme dönemine kadar Yeni Gine’ye Endonezya yoluyla geldiği saptanabilen tek  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  şey yok.

 

Bu genişlemeyle  ÇİĞLİ  KÜRTAJ likte Endonezya’ya  evcil  hayvanlarıyla; Kİ en azından Yeni Gine’ninki kadar karmaşık tarım ve teknolojileriyle; Kİ Asya’dan Yeni Gine’ye gitmek için çok daha yeterli gemicilik becerileriyle  ÇİĞLİ  KÜRTAJ likte Asya kökenli yiyecek üreticileri geldiler. Avustronezyalılar Yeni Gine’nin batısındaki; Kİ kuzeyindeki ve güneyindeki adalara ve Yeni Gine’nin batı; Kİ kuzey ve güneydoğu kıyılarına yerleştiler. Avustronezyalılarla  ÇİĞLİ  KÜRTAJ likte Yeni Gine’ye çömlekçilik; Kİ tavuk; Kİ belki de köpek ve domuz da geldi; Kİ (ilk arkeolojik araştırmalarda Yeni Gine’nin yüksek bölgelerinde MÖ 4000 yılına ait domuz kemiklerine rastlandığı iddia edildi ama bu iddialar doğrulanmış değil.) Hiç değilse son bin yıldır ticaret aracılığıyla Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  teknolojik açıdan çok daha gelişmiş Cava ve Çin toplumlarıyla ilişki içindeydi. Yeni Gineliler cennetkuşu tüyleri ve baharat ihraç edip karşılığında  Dong Son bronz davulları ve Çin porselenleri gibi lüks şeyler de içinde olmak üzere Güneydoğu Asya mallarını alıyorlardı.

 

Avustronezya’nın genişlemesi zamanla mutlaka Yeni Gine’yi etkileyecekti. Batı Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  sonunda Doğu Endonezya’nın sultanlıklarıyla siyasal olarak bütünleşecekti; Kİ metal aletler Doğu Endonezya aracılığıyla Yeni Gine’ye yayılabilirdi. Ama MS 1511 yılına; Kİ yani Portekizlilerin Moluccas’a geldiği ve

 

Endonezya’nın ilerlemeler kervanının önünü kestiği zamana kadar böyle  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  şey olmadı. Bundan kısa  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  süre sonra Avrupalılar Yeni Gine’ye geldiğinde oradaki insanlar hâlâ obalar ya da tamamen bağımsız küçük köyler halinde yaşıyor; Kİ hâlâ yontma taş aletler kullanıyorlardı.

 

Büyük Avustralya kıtasının Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  yarıkıtasında hem hayvancılık hem tarım gelişmişken Avustralya yankıtasında ikisi de yoktu. Buzul Çağı sırasında Avustralya’da Yeni Gine’dekinden de daha büyük keseli hayvanlar vardı; Kİ bunların arasında (ineklerin ve gergedanların eşiti) Diprotodonlar dev kangurular; Kİ dev vombatlar bulunuyordu. Ama hayvan yetiştiriciliğinde kullanılmaya aday bütün bu keseli hayvanlar Avustralya’ya insanların gelmesiyle başlayıp süren yok olma (ya da yok edilme) dalgasıyla kayıplara karıştılar. Bunun sonucunda Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  gibi Avustralya da evcilleştirilebilecek yerli memeli hayvanlardan yoksun kaldı. Avustralyalıların sahip olduğu tek yabancı evcil hayvan MÖ 1500 dolaylarında Asya’dan (tahmin edildiğine göre Avustronezya kanolarıyla) gelmiş olan ve Avustralya’da yaban doğaya yerleşip dingoya dönüşecek olan köpekti. Avustralya yerlileri yakaladıkları dingoları yol arkadaşı; Kİ bekçi köpeği hatta canlı battaniye olarak kullanıyorlardı; “beş köpek gecesideyimi de buradan çıkmıştı; Kİ çok soğuk  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  gece anlamında. Ama onlar Polinezyalılar gibi dingoları/köpekleri yiyecek olarak ya da Yeni Gineliler gibi yaban hayvan avında yardımcı olarak kullanmıyorlardı.

 

En kurak kıta olduğu kadar en verimsiz topraklara sahip kıta olan Avustralya’da başlamamış şeylerden  ÇİĞLİ  KÜRTAJ i de tarımdı.  Buna ek olarak; Kİ kıtanın büyük  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  bölümünde; Kİ dünyanın geri

 

kalan bölgelerinin çoğunda çok iyi bilinen düzenli yıllık mevsim döngüsünün yerine düzensiz ve yıllık olmayan döngünün; Kİ yani (El Nino Southern Oscillation’nın kısaltılmışı olan) ENSO’nun iklim üzerindeki dayanılmaz etkisi Avustralya’yı dünyada benzersiz kılar. Beklenmedik şiddetli kuraklıklar yıllarca sürebilir; Kİ bu kuraklıklar aynı derecede beklenmedik sağanak yağmurlar ve sellerle kesilebilir. Bugün bile Avustralya’da Avrasya tarım  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUMlerine; Kİ üretilen şeyleri taşıyacak kamyonlara; Kİ demiryollarına karşın yiyecek üretimi sonucu belirsiz  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  iştir. İyi giden yıllarda hayvan sürüleri alabildiğine çoğalır; Kİ ancak kuraklıklarla telef olurlar. Eski Avustralya’nın ilk çiftçileri de buna benzer döngülerle karşı karşıya kalmış olmalılar. İyi giden yıllarda köylere yerleştiler; Kİ  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUM yetiştirdiler; Kİ bebek yaptılar diyelim; Kİ kurak giden; Kİ toprağın daha az sayıda insanı besleyebileceği yıllarda bu kalabalık nüfuslar açlık çekip ölecekti.

 

Avustralya’da yiyecek üretiminin gelişmesine izin vermeyen  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  başka engel de evcilleştirilebilecek yaban  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUMlerin azlığıydı. Avrupa’nın çağdaş  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUM genetikçileri bile Avustralya’nın yerli yaban  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUM örtüsünden Macadamia dışında  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  tarım  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUMsi geliştirmeyi başaramadılar. Dünyanın gelecek için en değerli tahıllarının listesi -en ağır tanelere sahip 56 yaban ot türü-içinde Avustralya kaynaklı yalnızca iki tür vardır; Kİ bunların her ikisi de listenin sonlarında yer alır (dünyanın başka yerlerindeki 40 miligramlık iri tanelerin yanında bu iki türün tanelerinin ağırlığı topu topu 13 miligramdır). Bu; Kİ Avustralya’da tarım  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUMsi olabilecek hiç ÇİĞLİ  KÜRTAJ  şey yoktu; Kİ demek değildir; Kİ Avustralya yerlileri asla yiyecek üretimi geliştiremeyeceklerdi anlamına da gelmiyor. Yam; Kİ taro; Kİ ararotun belli türleri gibi bazı  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUMler hem Güney Yeni

 

Gine’de yetiştirilir hem de Kuzey Avustralya’da yaban olarak yetişir ve yerliler onları toplarlardı. Daha sonra göreceğimiz gibi Avustralya’nın iklim olarak en elverişli bölgelerinde yerliler yiyecek üretimiyle son bulabilecek  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  yönde evrimleşiyorlardı. Ama Avustralya’da yerel olarak  herhangi  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  yiyecek üretimi ortaya çıksaydı bile; Kİ evcilleştirilebilecek hayvanların bulunmayışı; Kİ evcilleştirilebilecek  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUMlerin azlığı; Kİ toprak ve iklim sorunu yüzünden sınırlı kalacaktı.

 

Avcılık ve yiyecek toplayıcılığıyla geçinmek; Kİ mala mülke; Kİ barınağa fazla yatırım yapmamak ve göçebelik; Kİ ENSO yüzünden kaynaklarına bel bağlanamayan Avustralya’nın koşullarına uyumun en mantıklı yoluydu.  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  bölgedeki koşullar kötülediğinde yerliler koşulların  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  süreliğine iyi olduğu  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  başka yere gidiyorlardı. Ürün vermeme olasılığı olabilen  ÇİĞLİ  KÜRTAJ kaç tarım  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUMsine bel bağlamak yerine; Kİ hepsinin aynı anda ürün vermeme olasılığının bulunmadığı çok çeşitli yaban yiyeceklere dayalı  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  ekonomi geliştirerek tehlikeyi en aza indirdiler. Düzenli aralarla kaynak sıkıntısı ve açlık çeken dalgalı nüfuslara sahip olmak yerine; Kİ iyi giden yıllarda  yiyecek bolluğundan yararlanan; Kİ kötü giden yıllarda idare edebilen küçük nüfuslara sahip oldular.

 

Avustralya yerlilerinin yiyecek üretiminin yerine yaptıkları şeye “yangın tarımı” denir. Yerliler toprağı işlemeksizin çevrelerindeki doğa parçasını yenebilir  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUM ve hayvan verimini artıracak şekilde değiştirip kullanabiliyorlardı. Düzenli aralıklarda doğa parçasının büyük bölümünü bile bile yakıyorlardı. Bunun çeşitli işlevleri vardı: Yangın hayvanların kaçmasına yol açıyordu; Kİ böylece hemen öldürülüp yenebilirlerdi; sık çalılık bölgeler yangından sonra açık alan

 

haline geliyordu; Kİ insanlar daha kolay dolaşabilirdi; bu açık alanlar Avustralya’nın başlıca av hayvanı olan kanguruların tam aradıkları yaşama alanıydı; yangınlar hem kanguruların besini olan taze otların hem de yerlilerin besini olan eğrelti köklerinin büyümesini hızlandırıyordu.

 

Avustralya yerlilerinin çöl insanları olduklarını düşünürüz ama çoğu öyle değildi. Nüfus yoğunlukları yağışlara (çünkü karada yetişen yaban  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUMleri ve hayvansal yiyecekler üzerinde yağışlar etkiliydi) ve denizlerdeki; Kİ ırmaklardaki; Kİ göllerdeki su ürünlerinin bolluğuna bağlı olarak değişiyordu. Yerlilerin nüfusunun en kalabalık  olduğu  yerler Avustralya’nın en yağışlı; Kİ en verimli bölgeleriydi: Güneydoğudaki Murray-Darling ırmak sistemi; Kİ doğu ve  kuzey sahilleri; Kİ güneybatı köşesi. Bu bölgeler günümüz Avustralyasında da en kalabalık Avrupalı göçmen nüfusları barındıran yerlerdir. Yerlilerin çöl insanları olduklarını sanmamızın nedeni; Kİ Avrupalıların onları öldürmesi ya da beğendikleri bölgelerden kovmaları sonucu yalnızca Avrupalıların beğenmedikleri yerlerde yerli nüfusların kalmış olmasıdır.

 

Son 5000 yıl içinde bu verimli bölgelerin bazılarında  yerlilerin yiyecek toplama yöntemlerinde ve nüfus yoğunluklarında  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  artışa tanık olundu. Doğu Avustralya’da çok bol bulunan nişastalı ama son derece zehirli sagu palmiyelerinin tohumlarını; Kİ içindeki zehri çıkararak ya da mayalandırarak yenebilir duruma getirme yöntemi geliştirildi. Güneydoğu Avustralya’nın daha önce hiç kullanılmamış yüksek bölgelerini yerliler yazları düzenli olarak ziyaret etmeye; Kİ sagu palmiyelerinin sert kabuklu meyveleriyle; Kİ

 

yamlarla; Kİ bogong gece kelebeği denen ateşte közlendiği  zaman tadı közlenmiş kestaneye benzeyen; Kİ kış uykusuna yatmış koca koca yığınlar halindeki göçmen gece kelebekleriyle kendilerine ziyafet çekmeye başladılar. Geliştirilen  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  başka yoğun yiyecek toplama etkinliği türü de; Kİ su seviyesinin bataklıklarda mevsimlik yağmurlara göre değiştiği Murray-Darling ırmak sistemindeki tatlısu  yılanbalığı dalyancılığıydı. Avustralya yerlileri yılanbalıklarının yayılma alanını  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  bataklıktan başka  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  bataklığa kadar genişletmek için boyları iki kilometreyi bulan gelişkin kanal sistemleri kurdular. Aynı derecede gelişkin çit dalyanlarında; Kİ yan kanal çıkmazlarına kurulmuş kapanlarda; Kİ kanalların karşısından karşısına örülmüş taş duvarların açık  ÇİĞLİ  KÜRTAJ akılmış yerine gerilmiş ağlarda yılanbalıkları yakalanıyordu. Bataklıklarda farklı düzeylere kurulmuş kapanlar su düzeyi alçalıp yükseldikçe çalışmaya başlıyordu. Başlangıçta bu “balık çiftlikleri”ni kurmak pek çok  emeğe mal olmuş olsa da daha sonra bunlar pek çok  insanı beslemişti. On dokuzuncu yüzyılda Avrupalı gözlemciler yılanbalığı çiftliklerinde yerlilere ait on iki evlik köyler bulmuşlardı; taş evlerin sayısı 146’yi bulan  köylerin arkeolojik kalıntıları da mevcut; Kİ demek ki mevsimlik yerleşik nüfus yüzlerce kişiden oluşuyordu.

 

Doğu ve Kuzey Avustralya’da  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  başka gelişmeyse; Kİ Çin tarımının ilk döneminde başlıca ürün olan süpürgedarısı ile aynı sınıfa giren yaban akdarı tohumlarını toplamaktı. Yaban akdarı yontma taş bıçaklarla biçiliyor; Kİ yığın haline getiriliyor; Kİ taneleri ayırmak için harman dövülüyordu; Kİ daha sonra taneler deri torbalara ya da tahta kaplara konuyor ve en sonunda değirmentaşıyla öğütülüyordu. Bu işlemler sırasında

 

kullanılan yontma taştan ot biçme bıçakları  ve  değirmentaşları gibi çeşitli aletler Bereketli Hilal’de başka yaban otların taneleri için bağımsız olarak icat edilmiş aletlere benziyordu. Avustralya yerlilerinin kullandıkları yiyecek elde etme yöntemleri içinde belki de yiyecek üretimiyle noktalanma olasılığı taşıyan tek yöntem bu akdarı hasadıydı.

 

Son 5000 yılda toplanan yiyecek oranındaki artışlarla  ÇİĞLİ  KÜRTAJ likte yeni aletler de ortaya çıktı. Büyük yontma taş aletlerin yerini alan küçük yontma taş yassı bıçaklar ve sivri uçlar sayesinde aletlere kilo başına daha fazla keskin ağız düşüyordu.  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  zamanlar Avustralya’da yalnızca bölgesel olarak kullanılan bilenmiş ağızlı taş baltalar yaygın olarak kullanılmaya başlandı. Son bin yıl içinde su kabukluları için oltalar ortaya çıktı.

 

Avustralya’da metal aletler; Kİ yazı ve siyasal anlamda karmaşık toplumlar niçin gelişmedi? Bunun en önemli nedeni yerlilerin avcı/yiyecek  toplayıcısı  olarak  kalmasıdır; Kİ   oysa  XII.-XIII.-

  • Bölümlerde gördüğümüz gibi; Kİ bu gelişmeler başka yerlerde ancak kalabalık nüfuslu; Kİ ekonomik açıdan uzmanlaşmış; Kİ yiyecek üreticisi toplumlarda ortaya çıktı. Ayrıca Avustralya’nın kuraklığı; Kİ verimsizliği; Kİ ikliminin ne olacağının belirsizliği avcı/yiyecek toplayıcı nüfusun ÇİĞLİ  KÜRTAJ kaç yüz binle sınırlı kalmasına yol açtı. Eski Çin’deki ya da Mezoamerika’daki on milyonlarca kişiyle karşılaştırıldığında bunun anlamı Avustralya’nın olası mucitlerinin ve yenilikleri sahiplenme denemeleri yapacak toplumlarının sayısının çok düşük olmasıydı.  ÇİĞLİ  KÜRTAJ kaç yüz bin kişinin; Kİ karşılıklı etkileşimin güçlü olduğu toplumlar halinde örgütlenmemiş olmasıydı. Avustralya   çöllerle   ayrılmış; Kİ   çok   seyrek   nüfuslu  verimli

 

ekolojik “adalar” deniziydi; Kİ her  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  adada kıtanın nüfusunun ancak  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  kesimi yaşıyordu ve karşılıklı ilişkiler araya giren uzaklık yüzünden zayıftı. Kıtanın  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  oranda daha nemli ve verimli olan doğu yakasında bile toplumlararası alışverişler kuzeydoğudaki Queensland’in tropik yağmur ormanları ile güneydoğudaki Victoria’nın ılıman yağmur ormanları arasındaki 3000 kilometre ile sınırlıydı; Kİ yani Los Angeles ile Alaska arası  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  coğrafi ve çevresel uzaklıkla.

 

Avustralya’da apaçık görünen bazı bölgesel ya da kıtasal teknoloji kayıpları yalıtılmışlık ile nüfus merkezlerinde oransal olarak az insan yaşamasından kaynaklanabilir. Avustralya’nın en önemli silahı; Kİ bumerang; Kİ Kuzeydoğu Avustralya’nın Cape York Yarımadası’nda terk edilmişti. Avrupalılar yerlileri ilk gördüklerinde yerliler kabuklu deniz hayvanlarını yemiyorlardı. Avustralya’nın kazı bölgelerinde görülen 5000 yıl öncesine ait küçük yontma taştan sivri aletlerin ne işe yaradıkları belli değil: Mızrak başı ve ok ucu olarak kullanıldıklarını söylemek çok kolay  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  açıklama olur ama dünyanın başka yerlerinde oklarda kullanılan taştan oyulma ok başlarına kuşku verici derecede benziyorlar. Gerçekten böyle kullanıldılarsa bugünkü Yeni Gine’de ok ve yayın olması Avustralya’daysa bulunmamasının gizemi daha da artabilir: Belki de ok ile yay Avustralya kıtasının bütününde  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  süreliğine kullanıldı ve sonra terk edildi. Bütün bu örnekler bize Japonya’da tüfeklerin; Kİ Polinezya’nın çoğu bölgesinde ok ile yayın ve çömlekçiliğin; Kİ başka yalıtılmış toplumlarda başka teknolojilerin (XIII. Bölüm) terk edilişini hatırlatıyor.

 

Avustralya bölgesinde teknoloji kaybının en aşırı örneğini Güneydoğu Avustralya kıyısından 210 kilometre açıkta bulunan Tasmanya Adası nda görüldü. Pleyistosen Bölüm’de deniz seviyesi düşükken; Kİ bugün Tasmanya’yı Avustralya’dan ayıran Bass Boğazı kuru topraktı; Kİ Tasmanya’da yaşayan insanlar kesintisiz olarak Avustralya kıtasına dağılmış insan nüfusunun  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  parçasıydı. Yaklaşık 10.000 yıl önce boğazı sular bastığı zaman Tasmanyalılar ile anakarada kalan Avustralyalılar  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  ÇİĞLİ  KÜRTAJ lerinden koptular çünkü her iki tarafta da Bass Boğazı’nın karşısına geçebilecek gemiler yoktu. Daha sonra Avustralya’daki 4000 avcı/yiyecek toplayıcısının dünyadaki bütün insanlarla bağı koptu; Kİ ancak bilimkurgu romanlarından bildiğimiz  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  yalıtılmıştık içinde yaşadılar.

 

Avrupalılar MS 1642 yılında Tasmanyalılarla ilk kez karşılaştıklarında günümüz dünyasında Tasmanyalılar kadar basit  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  maddi kültüre sahip  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  halk yoktu. Anakaradaki yerliler gibi onlar da metal aletleri olmayan avcı/yiyecek toplayıcılarıydı. Ama aynı zamanda anakarada yaygın olan pek çok teknolojiden ve el sanatı ürünlerinden  de yoksundular; ne ok başı; Kİ ne herhangi  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  kemik alet; Kİ ne bumerang; Kİ yontulmuş ya da cilalanmış taş alet; Kİ saplı taş alet; Kİ çengel; Kİ ağ; Kİ çatallı mızrak; Kİ kapan ne de balık tutup yemek; Kİ  dikiş dikmek; Kİ ateş yakmak vardı. Bu teknolojilerin bazıları ancak Tasmanya ayrıldıktan sonra Avustralya’ya gelmiş ya da orada icat edilmiş olabilir; Kİ bu durumda o küçük Tasmanya nüfusunun bu teknolojileri kendisi için bağımsız olarak icat etmediği sonucuna varabiliriz. Bu teknolojilerin  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  kısmı da Tasmanya hâlâ Avustralya anakarasının  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  parçasıyken Tasmanya’ya gelmişti; Kİ daha sonra Tasmanya’nın kültürel yalıtılmışlığı sırasında yok oldular. Örneğin; Kİ Tasmanya’da

 

arkeolojik kayıtlar balıkçılığın; Kİ iğne ve bizin; Kİ öteki kemik aletlerin MÖ yaklaşık 1500 yılında yok olduklarını belgeliyor. Yaklaşık 10.000 yıl önce deniz seviyesinin yükselmesiyle Avustralya’dan ya da Tasmanya’dan ayrılan hiç değilse üç küçük adada (Flinders; Kİ Kanguru ve King adalarında) başlangıçta sayıları 200 ile 400 olan insan nüfusları  tamamıyla yok oldu.

 

Tasmanya ile bu üç küçük ada; Kİ dünya tarihi için genel önemi olabilecek  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  sonucun en aşırı örneğini oluşturuyorlar. Ancak  ÇİĞLİ  KÜRTAJ kaç yüz kişilik  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  toplumun tam  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  yalıtılmışlık içinde sonsuza kadar yaşamasına olanak yoktu. Dört bin kişilik  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  halk 10.000 yıl ayakta kalabilirdi ama önemli kültürel kayıplara uğrar; Kİ icatlar konusunda hayli başarısız olur; Kİ maddi kültürü eşi görülmemiş derecede basit kalırdı. Avustralya anakarasındaki 300.000 avcı/yiyecek toplayıcısı Tasmanya’dakilerden sayıca daha fazlaydı ve onlar kadar yalıtılmış değillerdi ama    İZMİR KÜRTAJ FİYAT .de bütün öteki  kıtalardakine göre en küçük ve en yalıtılmış nüfus onlarınkiydi. Avustralya anakarasında teknolojik olarak geriye dönüş olaylarıyla Tasmanya örneği bize; Kİ başka kıtalardaki halkların  ÇİĞLİ  KÜRTAJ ikimine oranla Avustralya yerlilerinin  ÇİĞLİ  KÜRTAJ ikiminin sınırlı kalmasının; Kİ  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  oranda yalıtılmışlığın ve nüfus büyüklüğünün -aynı derecede aşırı olmasa da Tasmanya’da olduğu gibi- gelişme üzerinde; Kİ teknolojilerin sürdürülmesi üzerinde yarattığı etkiden kaynaklanıyor olabileceğini gösterir. Buradan hareketle; Kİ aynı etkilerin en büyük kıta (Avrasya) ile ondan sonra gelen daha küçük kıtalar (Afrika; Kİ Kuzey Amerika; Kİ Güney Amerika) arasındaki teknolojik farklılıklara katkısının olduğunu düşünebiliriz.

 

Avustralya’ya komşuları Endonezya ve Yeni Gine’den niçin daha ileri teknoloji gelmedi?  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  kere Endonezya Kuzeybatı Avustralya’dan denizle ayrılmıştı ve doğal çevre bakımından çok farklıydı. Ayrıca; Kİ son  ÇİĞLİ  KÜRTAJ kaç bin yıla kadar Endonezya’nın kendisi kültürel ve teknolojik  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  durgunluk içindeydi. Avustralya’ya ilk insanların gelip yerleştiği 40.000 yıl öncesinden MÖ yaklaşık 1500 yılında dingo ortaya çıkıncaya kadar Avustralya’ya Endonezya’dan herhangi  ÇİĞLİ  KÜRTAJ   yeni teknoloji ya da yeni  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  şeyin geldiğini gösteren hiç ÇİĞLİ  KÜRTAJ  ipucu yok.

 

Dingo Avustralya’ya; Kİ Avustronezya’nın Güney Çin’den başlayıp Endonezya aracılığıyla yayılış hareketinin doruğuna ulaştığı zaman geldi. Avustronezyalılar Endonezyanın bütün adalarına yerleşmeyi başardılar; Kİ bunların arasında Avustralya’ya en yakın iki ada da vardı  -Avustralya’ya uzaklığı 440 kilometre olan Timor ile; Kİ 330 kilometre olan Tanibar. Avustronezyalılar Büyük Okyanus a yayılışları sırasında çok daha uzak deniz yolculukları yaptıklarına göre; Kİ onların Avustralya’ya pek çok kez ulaştıklarını varsaymak zorundayız; Kİ bunu dingoyla kanıtlayamasak bile durum değişmez.  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  Endonezya adası olan Sulawesi’nin (Selebes) Macassar bölgesinden her yıl yelkenli kanolar Kuzeybatı Avustralya’yı ziyarete gelirlerdi; Kİ ancak 1907 yılında  Avustralya yönetimi bu ziyaretleri durdurdu. Arkeolojik ipuçları bu ziyaretlerin tarihini yaklaşık MS 1000 yılına dayandırıyor; Kİ bundan daha önce de yapılıyordu belki. Ziyaretlerin asıl amacı Massacar’dan Çin’e ünlü  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  afrodizyak ve çok değerli  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  çorba malzemesi olarak ihraç edilen; Kİ denizyıldızı ailesinden denizhıyarı almaktı.

 

Doğal olarak Macassanların yıllık ziyaretleri sırasında gelişen ticaretin Kuzeydoğu Avustralya’ya pek çok mirası kaldı. Macassanlar kıyıdaki kamp yerlerine demirhindi ağaçları diktiler ve yerli kadınlardan çocuk sahibi oldular. Ticaret maddesi olarak kumaş; Kİ metal aletler; Kİ çanak çömlek; Kİ cam eşya getirdiler ama yerliler bunları kendileri üretmeyi asla öğrenmedi. Yerlilerin Macassanlardan ödünç aldıkları şeyler de oldu: Bazı sözcükler; Kİ bazı törenler; Kİ içi oyulmuş kütükten yapılma kanolar; Kİ pipoyla tütün içmek.

 

Ama bu etkilerin hiç ÇİĞLİ  KÜRTAJ isi Avustralya toplumunun temel özelliğini değiştirmedi. Macassanların ziyaretlerinin sonucunda ne olduğu değil; Kİ ne olmadığı daha önemli. Macassanlar Avustralya’ya yerleşmediler -kuşkusuz bunun nedeni Avustralya’nın Endonezya’ya bakan kuzeybatı bölgesinin Macassan tarımı için fazla kurak olmasıydı. Endonezya Kuzeydoğu Avustralya’nın yağmur ormanlarına ve savanalarına bakıyor olsaydı; Kİ Macassanlar oraya yerleşebilirlerdi ama ta oralara kadar gittiklerine dair   ÇİĞLİ  KÜRTAJ   ipucu yok elimizde. Sonuç olarak; Kİ Macassanlar küçük gruplar halinde; Kİ geçici  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  süre kalmak için geldiklerinden ve iç bölgelere hiç ÇİĞLİ  KÜRTAJ  zaman geçmediklerinden; Kİ kısa  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  kıyı şeridi boyunca  ÇİĞLİ  KÜRTAJ kaç grup Avustralyalının  onlarla ilişkisi oldu. O  az sayıdaki Avustralyalı da Macassan kültürünün ve teknolojisinin ancak  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  kısmını biliyordu; Kİ pirinç tarlaları; Kİ domuzları; Kİ köyleri; Kİ işlikleriyle bütün  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  Macassan toplumunu hiç görmemişti. Avustralyalılar göçebe avcı/yiyecek toplayıcı olarak kaldıkları için; Kİ ancak kendi hayat tarzlarıyla uyuşan üç-beş Macassan ürününe ve uygulamasına kapılarını açmışlardı. İçi oyulmuş kütükten yapılma kanolar; Kİ pipolar; Kİ evet; demir ocakları; Kİ domuzlar; Kİ hayır.

 

Görünüşe göre; Kİ Avustralyalıların Endonezya etkisine karşı direncinden çok Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  etkisine karşı direnci şaşırtıcı. Torres Boğazı olarak bilinen dar  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  deniz şeridinin karşı tarafında; Kİ Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  dilleri konuşan; Kİ domuzları; Kİ çanak çömlekleri; Kİ ok ve yayları olan Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  çiftçileri; Kİ boğazın öteki yakasında Avustralya dilleri konuşan; Kİ domuzları; Kİ çanak çömlekleri; Kİ ok ve yayları olmayan Avustralyalı avcı/yiyecek toplayıcılarıyla karşı karşıyaydılar. Dahası boğaz  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  açık  deniz engeli oluşturmuyordu; Kİ zincirleme adalarla doluydu; Kİ en büyüğü (Muralug) Avustralya kıyısından yalnızca 16 kilometre uzaklıktaydı. Avustralya ile adalar; Kİ adalar ile Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  arasında ticaret amacıyla düzenli ziyaretler yapılıyordu. Avustralyalı pek çok yerli kadın Muralug’a gelin gelmiş; Kİ orada bahçeler; Kİ oklar; Kİ yaylar görmüştü. Nasıl oldu da bu Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  özellikleri Avustralya’ya sıçramadı?

 

Avustralya kıyısından 16 kilometre ötede yoğun tarımı ve domuzlarıyla tam anlamıyla palazlanmış  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  toplumunu gözümüzün önüne getirme yanılgısına  düştüğümüz için Torres Boğazındaki bu kültürel engel bize şaşırtıcı gelir. Aslında Avustralya’nın Cape York yerlileri anakaralı  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  Yeni Gineli hiç görmemişlerdi. Ticaret şöyle yapılıyordu: Önce Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  ile Yeni Gine’ye en yakın adalar arasında; Kİ sonra söz konusu adalar ile boğazın ortalarında  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  yerdeki Mabuiag Adası arasında; Kİ sonra Mabuiag Adası ile boğazın daha aşağısındaki Badu Adası arasında; Kİ sonra Badu ile Muralug Adası arasında; Kİ en sonunda da Muralug ile Cape York arasında.

 

Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  toplumu bu ada zinciri boyunca suyunun suyu haline geliyordu. Adalarda domuz ya hiç yoktu ya çok azdı.

 

Yeni Gine’nin ovalık güney bölgesinde Torres  Boğazı  boyunca Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  yüksek bölgelerinin yoğun tarımı yoktu; Kİ büyük oranda deniz ürünlerine; Kİ avcılığa; Kİ yiyecek toplamaya dayalı orman açma ve kök yakma tarımı vardı. Orman açma  ve kök yakma uygulamalarının önemi bile Güney Yeni Gine’den ada zinciri boyunca Avustralya’ya yaklaşıldıkça azalıyordu. Avustralya’ya en yakın ada olan Muralug  Adası’nın kendisi kuraktı; Kİ tarım için elverişli değildi; Kİ az  sayıda insanı besleyebiliyordu; Kİ o insanların da başlıca besin kaynağı deniz ürünleri; Kİ yaban yam; Kİ mangrov meyvesiydi.

 

Torres Boğazı’nın iki kıyısındaki Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  ile Avustralya arasındaki etkileşim çocukların oynadığı telefon oyununu hatırlatıyor. Bu oyunda çocuklar  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  halka oluşturarak otururlar; Kİ  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  çocuk yanındaki çocuğun kulağına  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  şey fısıldar; Kİ o da ne duyduğunu sanıyorsa onu üçüncü çocuğun kulağına fısıldar; Kİ en sonunda sonuncu çocuğun  ÇİĞLİ  KÜRTAJ inci çocuğa fısıldadığı sözlerin başlangıçtaki sözlerle hiç ÇİĞLİ  KÜRTAJ  ilgisi yoktur. Tıpkı bunun gibi Torres Boğazı adaları aracılığıyla yapılan ticaret  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  telefon oyunu gibiydi; Kİ sonunda Cape York yerlilerine ulaşan şeylerin Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  toplumuyla ilgisi yoktu. Hem sonra Muralug Adası sakinleriyle Cape York yerlilerinin arasındaki ilişkinin kesintisiz ve cennetlik  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  ilişki olduğunu da düşünmemeliyiz; Kİ yerliler adalı öğretmenlerinin kültürünü mal bulmuş gibi kapışmıyorlardı. Ticaret dönemleriyle kafa avcılığı yapmak; Kİ kadın kaçırmak amacıyla yapılan savaş dönemleri  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  ÇİĞLİ  KÜRTAJ ini izliyordu.

 

Uzaklık ve savaş dolayısıyla Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  kültürü sulandırılmış olarak da olsa Avustralya’ya ulaşmayı başardı. Karışık evlilikler yoluyla; Kİ Yeni Ginelilerin düz saçtan ziyade kıvırcık

 

saç ve benzeri fiziksel özellikleri Cape York Yarımadası na taşındı. Cape York’tâki dört dilde; Kİ belki de Yeni     ÇİĞLİ  KÜRTAJ  dillerinin etkisiyle; Kİ Avustralya için tuhaf olan ses ÇİĞLİ  KÜRTAJ imler vardı. Aktarılan şeylerin en önemlisi Yeni Gine’nin kabuklu deniz hayvanı kancalarıydı; Kİ Avustralya’nın içlerine kadar yayılmıştı;  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  İkincisi de Cape York Yarımadası’na kadar yayılan denge kayıkçığı olan kanolardı. Yeni Gine’nin davulları; Kİ tören maskeleri; Kİ cenaze alayı direkleri; Kİ pipoları da Cape York’ta benimsendi. Ama Cape York sakinleri tarımı benimsemediler; Kİ bunun  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  nedeni Muralug Adası’nda tarım olarak gördükleri şeyin suyunun suyu olmasıydı. Onlardan domuzu da almadılar; Kİ adalarda ya çok az domuz vardı ya da hiç yoktu; Kİ zaten alsalardı da tarım olmadığı için on-lan besleyemezlerdi. Ok ve yayı da almadılar; Kİ kendi mızrakları ve mızrak atıcılarıyla yetindiler.

 

Avustralya büyüktür; Kİ Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  de öyledir. Ama bu iki büyük kara parçası arasındaki ilişkiler; Kİ Cape York yerlilerinden   ÇİĞLİ  KÜRTAJ kaç küçük grupla alışverişte bulunan son derece sulandırılmış  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  kültürüne sahip Torres Boğazı sakinlerinden  ÇİĞLİ  KÜRTAJ kaç küçük grupla sınırlıydı. Hangi nedenle olursa olsun; Kİ Cape York’takilerin ok ve yay yerine mızrak kullanmak; Kİ gördükleri sulandırılmış Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  kültürünün  bazı öteki özelliklerini benimsememek kararı; Kİ Yeni Gine’nin kültürel özelliklerinin Avustralya’nın geri kalan bütün öteki yerlerine ulaşmasını engelledi. Bunun sonucunda kabuklu deniz hayvanı kancası dışında Yeni Gine’nin özelliklerinden hiç ÇİĞLİ  KÜRTAJ i Avustralya’nın iç bölgelerine kadar yayılamadı. Yeni Gine’nin serin yüksek bölgelerindeki yüz binlerce çiftçi Güneydoğu Avustralya’nın serin yüksek bölgelerindeki yerlilerle sıkı ilişkiler kurmuş olsalardı; Kİ yoğun yiyecek

 

üretimi ile Yeni Gine’nin kültürü tek parça halinde Avustralya’ya iletilebilirdi. Ama Yeni Gine’nin yüksek bölgeleri Avustralya’nın yüksek bölgelerinden 3200 kilometrelik; Kİ çevresel olarak çok farklı görünümlü  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  doğa parçasıyla ayrılmıştır. Avustralyalıların aydaki dağları görme şansı ne kadarsa Yeni Gine’nin yüksek bölgelerini görmek ve oradaki uygulamaları sahiplenmek şansı da o kadardı.

 

Kısacası; Kİ Yontma Taş Çağı nın Yeni Gineli çiftçileriyle ve Demir Çağı’nın Endonezyalı çiftçileriyle ticaret yapan Avustralya’daki Yontma Taş Çağı’nm göçebe avcı/yiyecek toplayıcılarının; Kİ avcı/yiyecek toplayıcı olarak kalması ilk bakışta Avustralya yerlilerinin tek taraflı inadı gibi görünebilir. Daha yakından baktığımızda bu durum; Kİ insan kültürü ve teknolojisinin yayılmasında coğrafyanın her yerde oynadığı rolü yansıtmaktadır.

 

Şimdi bize Yeni Ginelilerin ve Avustralya’nın Yontma  Taş Çağı toplumlarının Demir Çağı Avrupalılarıyla karşılaşmalarına bakmak kalıyor. Yeni Gine’yi Portekizli  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  gemici 1526’da “keşfetti”; Kİ Hollanda 1828’de batı yarısı üzerinde hak iddia etti; Kİ Britanya ile Almanya 1884’te doğu yarısını bölüştüler. İlk gelen Avrupalılar kıyıya yerleşti; Kİ iç bölgelere yayılmaları uzun zaman aldı; Kİ ama 1960’ta Avrupa yönetimleri Yeni Gine’nin büyük  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  bölümünü siyasal denetimleri altına aldılar.

 

Avrupa’yı Yeni Ginelilerin değil de Yeni Gine’yi Avrupalıların sömürgeleştirmesinin nedenleri çok açıktır. Okyanusları aşabilecek gemileri; Kİ Yeni Gine’ye kadar gitmelerini  sağlayacak pusulaları olanlar Avrupalılardı; harita basmak  için gerekli yazı sistemleri; Kİ matbaa makineleri; Kİ betimsel

 

anlatılar; Kİ Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  üzerinde egemenlik kurarken yararlanılacak yönetsel kırtasiyecilik onlarda vardı; gemileri; Kİ askerleri; Kİ yönetimi örgütlemeye yarayan siyasal kurumlar; ok ve yaylarla; Kİ sopalarla direnen Yeni Ginelileri vurup öldürecek tüfekler onlardaydı.    İZMİR KÜRTAJ FİYAT .de yerleşmeye gelen Avrupalıların sayısı her zaman çok azdı; Kİ bugün hâlâ Yeni Gine’de daha çok Yeni Gineliler yaşamaktadır. Avustralya’daki; Kİ Amerika kıtalarındaki; Kİ Güney Afrika’daki durumun tam tersidir bu; oralara çok sayıda Avrupalı gelip yerleşmişti; Kİ göçler uzun sürmüştü ve geniş bölgelerde yerli nüfusun yerini yeni gelenler almıştı. Yeni    ÇİĞLİ  KÜRTAJ  niçin farklıydı?

 

Bunun en önemli nedeni Avrupalıların 1880’e kadar Yeni Gine’nin ovalık bölgelerine yerleşme girişimlerinin başarısızlıkla sonuçlanmasına yol açan etmendi: Sıtma ile öteki tropik hastalıklar; bunlardan hiç ÇİĞLİ  KÜRTAJ i XI. Bölüm’de tartışıldığı gibi ciddi  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  kalabalık hastalığı değildir. Ovalık bölgelere yerleşme planlarından başarısızlığa uğrayanların en büyüğü Fransız marki de Rays’ın 1880’de yakın adalardan  ÇİĞLİ  KÜRTAJ i olan New Ireland’e yerleşme planıydı; 1000 sömürgeciden 930’u üç yıl içinde ölmüştü.

 

Bugünkü çağdaş tıbbın tedavi olanaklarıyla bile Yeni Gine’deki Amerikalı ve Avrupalı arkadaşlarımın pek çoğu sıtma; Kİ hepatit ya da başka hastalıklar yüzünden oradan ayrılmak zorunda kaldılar; Kİ bana da Yeni Gine’den sağlık  mirası olarak  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  yıllık sıtma ile  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  yıllık dizanteri kaldı.

 

Yeni Gine’nin ovalık bölgelerindeki mikroplar yüzünden Avrupalılar telef olurken niçin Avrasya mikroplarıyla Yeni Gineliler de telef olmuyordu? Bazı Yeni Gineliler mikrop almadı değil; Kİ ama bu iş Avustralya’da ve Amerika kıtalarında

 

olduğu gibi; Kİ yerli halkların büyük çoğunluğunun  ölümüyle son bulacak şekilde dev boyutlarda olmadı. Yeni Ginelilerin  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  şansı 1880’e kadar Yeni Gine’de sürekli  oturan   ÇİĞLİ  KÜRTAJ  Avrupalı nüfusun olmayışıydı; 1880’e gelindiğindeyse halk sağlığı konusundaki gelişmeler Avrupalı nüfuslara özgü çiçek hastalığıyla öteki bulaşıcı hastalıkları denetim altına alma aşamasına gelmişti. Ayrıca Avustronezya’nın genişlemesi sonucunda 3500 yıldır Yeni Gine’ye sürekli Endonezyalı göçmenler ve tacirler geliyordu. Asya anakarasının bulaşıcı hastalıkları Endonezya’ya iyice yerleştikleri için  Yeni Gineliler uzun zamandır bu mikroplara maruzdular ve  Avrasya mikroplarına karşı Avustralya yerlilerinden daha  fazla direnç kazanmışlardı.

 

 

Avrupalıların Yeni Gine’de     büyük     sağlık sorunları
yaşamadıkları tek yer     yüksek     bölgelerdir; Kİ sıtmanın

yayılabileceği yüksekliğin üzerinde kalan kısımlar. Ama kalabalık Yeni Gineli nüfusların yaşadığı yüksek bölgelere Avrupalılar 1930’lara kadar erişemediler. O tarihteyse artık Avustralya ve Hollanda sömürge yönetimleri; Kİ Avrupa sömürgeciliğinin ilk başladığı yüzyıllarda yapıldığı gibi; Kİ yerli halkı kitleler halinde öldürerek ya da onları kendi topraklarından kovarak beyazlara yer açmak istemiyordu.

 

Avrupalı olası göçmenleri engelleyen son  ÇİĞLİ  KÜRTAJ  şey de Avrupa tarım  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUMlerinin; Kİ hayvan varlığının; Kİ geçim yöntemlerinin; Kİ Yeni Gine’nin doğal çevresi ve iklimi içinde her yerde başarısız olmasıdır. Balkabağı; Kİ mısır; Kİ domates gibi Amerika’dan gelen tropik tarım  ÇİĞLİ  KADIN DOĞUMleri bugün küçük miktarlarda yetiştiriliyor; Kİ kahve ve çay tarımı işletmeleri Papua Yeni Gine’nin yüksek bölgelerinde iyice benimsenmiş

 

içi hareketler için de geçerlidir. Çeşitli yasaları içeren geniş kaps

Yorumlar Kapalıdır.